De afgelopen decennia zijn in Vlaanderen massaal waterleidingen aangelegd in asbestcement. Vandaag zou in Vlaanderen nog ruim 19.000 kilometer aan asbestcementleidingen, goed voor 30 procent van het waterleidingnet, liggen.

Over de gezondheidsrisico’s van de inademing van asbeststof bestaat al lang geen twijfel meer, van de blootstelling aan asbest via voeding en drinkwater kan wetenschappelijk onderzoek niet consistent aantonen dat er een risico is op negatieve gezondheidseffecten. Het voorzorgsprincipe stelt echter dat wetenschappelijke onzekerheid niet mag gebruikt worden als reden om maatregelen uit te stellen die het potentiële risico kunnen voorkomen.

In Vlaanderen wordt gestreefd naar een asbestvrije leefomgeving waarbij prioritair wordt ingezet op de bewezen schadelijke blootstellingen van asbest. Op langere termijn wordt ook de vervanging van asbestcementen leidingen voorzien.

Concreet heb ik volgende vragen:

• Werd het mogelijk gezondheidsrisico door de aanwezigheid van asbest in leidingwater in Gent reeds onderzocht? Zo ja, wat was het resultaat van dit onderzoek?
• Zijn er in Gent nog openbare asbestcementleidingen aanwezig? Zo ja, over hoeveel gaat het en wordt actief in de vervanging ervan voorzien?

Sami Souguir
Fractievoorzitter

Antwoord:

Als het gaat over mogelijke gezondheidsrisico’s van orale blootstelling aan asbest via voeding en drinkwater, komen herhaalde wetenschappelijke studies tot de conclusie dat er geen gevaar is voor de gezondheid.

Asbestvezels zitten vast in het asbestcement: het gaat dus niet over vrije vezels, maar over gebonden vezels. Onderzoek over concentraties van asbestvezels in drinkwater toont aan dat er vrije asbestvezels (kunnen) voorkomen in water en dat asbestcementbuizen hieraan kunnen bijdragen. Er kunnen echter ook asbestvezels in water voorkomen als er geen asbestcementbuizen worden gebruikt, bijvoorbeeld door oplossing van asbestbevattende mineralen en ertsen (van nature) en ook van industriële afvalwaters en van atmosferische verontreiniging.

De bijdrage van asbestcementen distributieleidingen blijkt klein en dat wordt verklaard doordat de binnenkant van de buizen een beschermlaag hebben ten gevolge van anorganische afzettingen en organische biofilmvorming, die fungeert als een barrière tegenover water. Bovendien hebben de in water aanwezige vezels andere fysische eigenschappen dan de vezels die bij inademing zo gevaarlijk zijn. Orale blootstelling aan eventuele aanwezige vrije vezels in drinkwater is niet kankerverwekkend of toxisch voor het maagdarmsysteem. Ook huidcontact en blootstelling aan waterdruppels (bij baden en douchen) is volgens de WHO niet gezondheidsrelevant.

Het distributienet van de stad Gent omvat in totaal ongeveer 1.409 kilometer waterleidingen, waarvan 77 kilometer of circa 5,5 % in asbest is uitgevoerd. Telkens zich vervangings- of verplaatsingswerken aan het bestaande net aandienen, wordt ingezet op maximale vervanging van de leidingen in asbest. Volledigheidshalve dient het asbestafbouwbeleid van de Vlaamse regering vermeld, waarin de vervanging tegen 2040 van alle asbest, ook in nutsleidingen, als doelstelling wordt geformuleerd. FARYS-TMVW zal zich hierin op sectorniveau passend inschrijven. Ondanks het feit dat de mogelijke aanwezigheid van asbest in leidingwater niet direct een probleem vormt, heeft FARYS-TMVW vanuit het voorzorgsprincipe beslist een versterkte, specifieke monitoring van eventuele asbestaanwezigheid in drinkwater op te zetten, zo mogelijk op sectorniveau, desnoods alleen. Deze opvolging komt bovenop de bestaande wettelijke opvolging van de kwaliteitsparameters van drinkwater.

Resul Tapmaz
Schepen van Welzijn, Gelijke kansen, Gezondheid en Sport